معماری سرویس گرا (بخش پنجم) – تاثیر سرویس گرایی بر سازمان
۱. سرویس گرایی و مفهوم "برنامه کاربردی" (Application):
در دنیای غیر سرویس گرایی، سازمانها دارای تعدادی برنامه کاربردی (Applications) هستند. به عنوان مثال سیستم مدیریت مشتری (CRM) سازمان، سیستم حقوق و دستمزد و وب سایت سازمان به عنوان برنامه های کاربردی مستقل از یکدیگر (و یا در بهترین حالت تحت یک سیستم بزرگ ERP) وجود دارند.
این برنامه های کاربردی در واقع هر یک مانند یک سیلو و مستقل از سیلوی دیگر در سازمان وجود دارد و همانگونه که در بخش بعد شرح داده می شود، در شرایطی که سازمان نیاز به مرتبط ساختن این سیلوها با یکدیگر داشته باشد، در بیشتر موارد تنها راه حل، استفاده از یکپارچه سازی (Integration) خواهد بود.
در سازمانهای سرویس گرا اما، این مفهوم به طور کلی دستخوش تغییر می شود. کلیه قابلیت های لازم (Capabilities) به شکل سرویس های قابل استفاده مجدد و مستقل از یکدیگر ایجاد و نصب می گردد (که در پستهای آینده شرح داده خواهد شد که حوزه یا Scope این سرویس ها می تواند بخشی از سازمان یا کل سازمان باشد که در حالت اول تشکل Domain Inventory و در حالت دوم تشکیل Enterprise Inventory را می دهد).
کلیه سرویس های طراحی و تولید شده در سازمان، در ظرفی به نام Inventory قرار داده می شوند. بدین ترتیب با ترکیب دو یا چند سرویس و مرتبط ساختن آنها با هم به قابلیت های جدید دست پیدا خواهیم کرد.
به این شکل در سازمانهای سرویس گرا (یا دست کم در بخشی از سازمان که سرویس گرایی به طور موفق پیاده شده است) مفهوم برنامه کاربردی (Application) بسیار کم رنگ یا حذف می گردد.
۲. سرویس گرایی و مفهوم "یکپارچه سازی" (Integration):
در محیط های غیر سرویس گرا، به دلیل وجود برنامه های کاربردی متعدد، مجموعه ای از سیستم های غیر همگن و غیر همشکل از نظر تکنولوژی، ساختار، کاربرد و ساختار اطلاعاتی مواجه هستیم. سالهاست که سازمان ها برای تبادل اطلاعات میان برنامه های مختلف و پوشش نیازمندی های جدید خود، اقدام به یکپارچه سازی می کنند.
به عنوان مثال، سازمانی را در نظر بگیرید که مجهز به دو سیستم مجزا یکی برای مدیریت اطلاعات پرسنل داخلی و دیگری به منظور مدیریت اطلاعات پیمانکاران است. به عنوان نیازمندی جدید، لازم است مدیران سطح دو شرکت گزارشاتی مشتمل بر اطلاعات هر دو گروه را دریافت دارند. یک سناریوی محتمل، استفاده از تکنیک یکپارچه سازی است.
همانگونه که در بند پیشین بیان شد، سازمان سرویس گرا در حالت ایده آل، دارای Inventoryی مشتمل بر کلیه سرویس های سیستم مدیریت اطلاعات پرسنل داخلی و همچنین پیمانکاران است. در این شرایط، برای برآورده ساختن نیازمندی جدید (ایجاد گزارشی از هر دو سیستم)، تنها کار لازم ایجاد ترکیبی (Composition) از سرویس های موجود است. سرویس هایی که از پیش با فرض "قابلیت استفاده مجدد" (Reusability) طراحی شده اند و به دلیل رعایت استانداردهای تعریف شده، تا حد زیادی همگن بوده و به راحتی با یکدیگر ترکیب می شوند.
به این منظور، هنگامی که سرویسی در سازمان طراحی می شود، یکی از ویژگیهای ذاتی آن قابلیت استفاده مجدد خواهد بود، بدون اینکه نیازمندیهای احتمالی آینده لحاظ گردد.
در پست های آتی، استاندارد سازی سرویس ها (Service Standardisation) و حتی مدل های داده ای سازمان (Data Schema) مورد توجه قرار خواهد گرفت.